మన వంటగదిలో ఆహారం యొక్క రుచి, పోషక విలువ మరియు ఆరోగ్యాన్ని నిర్ణయించే అతి ముఖ్యమైన అంశం మనం ఉపయోగించే నూనె (Cooking Oil). గత దశాబ్దంలో, ఏ నూనె ఆరోగ్యకరమైనది అనే దానిపై చాలా చర్చలు జరిగాయి. కొంతమంది విదేశీ ఆలివ్ నూనె (Olive Oil) వైపు మొగ్గు చూపగా, మరికొందరు మన సాంప్రదాయ నెయ్యి (Ghee) యొక్క గొప్పతనాన్ని నమ్ముతారు, ఇంకొందరు రోజువారీ వంటకు వేరుశెనగ నూనె (Groundnut Oil) వైపు మొగ్గు చూపుతారు.

నిజానికి, ఒక నూనె యొక్క ఆరోగ్య విలువను కేవలం దాని కొవ్వు రకం (Saturated/Unsaturated) ఆధారంగా మాత్రమే నిర్ణయించలేము. దాని యొక్క స్మోక్ పాయింట్ (Smoke Point) – అంటే, అది పొగ వచ్చే ఉష్ణోగ్రత – మరియు వంటకు దాని స్థిరత్వం కూడా చాలా ముఖ్యం. నూనె పొగ వచ్చినప్పుడు, అది విషపూరితమైన పదార్థాలను (Toxins) విడుదల చేస్తుంది, ఇవి ఆరోగ్యానికి హానికరం.
(స్మోక్ పాయింట్ అంటే నూనె లేదా కొవ్వు విచ్ఛిన్నం కావడం, పొగ త్రాగడం మరియు హానికరమైన ఫ్రీ రాడికల్స్ను విడుదల చేయడం ప్రారంభించే ఉష్ణోగ్రత)
ఈ సమగ్ర వ్యాసంలో, అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన ఈ మూడు వంట నూనెలైన నెయ్యి, ఆలివ్ నూనె మరియు వేరుశెనగ నూనె యొక్క పోషక విశ్లేషణ, గుండె ఆరోగ్యంపై వాటి ప్రభావం, బరువు నియంత్రణలో వాటి పాత్ర మరియు వాటిని సరైన వంట ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఎలా ఉపయోగించాలో వివరంగా తెలుసుకుందాం.
ఇది కూడా చదవండి : వేసవిలో జుట్టు రాలడం, పొడిబారడం సమస్యలకు చెక్: ఇంట్లోనే తయారుచేసుకునే ‘హెయిర్ రిపేర్ ఆయిల్’ రహస్యం!
I. పోషక విశ్లేషణ మరియు కొవ్వు రకాలు (Nutritional Breakdown & Fat Types)
ఈ మూడు కొవ్వుల మధ్య ప్రాథమిక తేడా వాటిలో ఉన్న కొవ్వు ఆమ్లాల (Fatty Acids) రకాల్లో ఉంది.
1. నెయ్యి (Ghee)
-
పోషక లక్షణాలు: ఆవు పాల నుండి లభించే శుద్ధి చేసిన వెన్న. ఇది దాదాపు 99% కొవ్వు.
-
కొవ్వు రకం: ఇది ప్రధానంగా సంతృప్త కొవ్వు (Saturated Fat) మరియు మోనోఅన్శాచురేటెడ్ కొవ్వులు (MUFAs) ను కలిగి ఉంటుంది.
-
ప్రత్యేకం: ఇందులో బ్యూటరిక్ యాసిడ్ (Butyric Acid) అనే ముఖ్యమైన షార్ట్-చైన్ ఫ్యాటీ యాసిడ్ ఉంటుంది, ఇది పేగు ఆరోగ్యానికి (Gut Health) అద్భుతంగా పనిచేస్తుంది. విటమిన్ ఏ (A), డీ (D), ఈ (E) మరియు కే (K) వంటి కొవ్వులో కరిగే విటమిన్లు అధికంగా ఉంటాయి.
2. ఆలివ్ నూనె (Olive Oil)
-
పోషక లక్షణాలు: ఆలివ్ పండ్ల నుండి సంగ్రహిస్తారు. అత్యంత ఆరోగ్యకరమైన నూనెలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది (ముఖ్యంగా ఎక్స్ట్రా వర్జిన్ ఆలివ్ ఆయిల్ – EVOO).
-
కొవ్వు రకం: ప్రధానంగా మోనోఅన్శాచురేటెడ్ కొవ్వులు (MUFAs) ఉంటాయి.
-
ప్రత్యేకం: ఇది ఒలియోకాంథల్ (Oleocanthal) వంటి శక్తివంతమైన యాంటీఆక్సిడెంట్లు మరియు యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ సమ్మేళనాలతో నిండి ఉంటుంది.
3. వేరుశెనగ నూనె (Groundnut Oil)
-
పోషక లక్షణాలు: వేరుశెనగ గింజల నుండి సంగ్రహిస్తారు. మన దేశంలో అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన నూనెలలో ఒకటి.
-
కొవ్వు రకం: ప్రధానంగా మోనోఅన్శాచురేటెడ్ కొవ్వులు (MUFAs) మరియు పాలీఅన్శాచురేటెడ్ కొవ్వులు (PUFAs) కలిగి ఉంటుంది.
-
ప్రత్యేకం: దీనిలో విటమిన్ ఈ (E) అధికంగా ఉంటుంది. శుద్ధి చేసిన (Refined) వేరుశెనగ నూనె కంటే కోల్డ్ ప్రెస్డ్ (Cold Pressed) వేరుశెనగ నూనె ఆరోగ్యానికి చాలా మంచిది.
ఇది కూడా చదవండి : డయాబెటిస్ ఉన్నవారు నిరభ్యంతరంగా తినగలిగే 10 పళ్ళు మరియు కూరగాయలు! | లో-షుగర్, హై-ఫైబర్ బెస్ట్ ఆప్షన్స్
II. వంట ఉష్ణోగ్రత మరియు స్మోక్ పాయింట్ (Smoke Point & Stability)
వంట నూనెను ఎంచుకునేటప్పుడు, దాని స్మోక్ పాయింట్ (పొగ వచ్చే ఉష్ణోగ్రత) అత్యంత కీలకం. నూనె దాని స్మోక్ పాయింట్ను దాటి వేడెక్కినప్పుడు, అది కొవ్వు ఆమ్లాలను విచ్ఛిన్నం చేసి, విషపూరిత ఆల్డిహైడ్స్ (Toxic Aldehydes) ను మరియు ఫ్రీ రాడికల్స్ను విడుదల చేస్తుంది.
| కొవ్వు రకం | స్మోక్ పాయింట్ | వంటకు అనుకూలం | వివరణ |
| నెయ్యి (Ghee) | చాలా అధికం (High: ~250°C) | అధిక ఉష్ణోగ్రత వంట, ఫ్రైయింగ్ | నెయ్యి యొక్క సంతృప్త నిర్మాణం కారణంగా, ఇది వేడికి చాలా స్థిరంగా ఉంటుంది. |
| ఆలివ్ నూనె (EVOO) | మధ్యస్థం (Medium: ~160°C) | తక్కువ వేడి వంట, సలాడ్లు | దీనిలోని యాంటీఆక్సిడెంట్లు వేడికి త్వరగా దెబ్బతింటాయి, కాబట్టి లో-మీడియం హీట్కు ఉత్తమం. |
| వేరుశెనగ నూనె (Refined) | చాలా అధికం (High: ~230°C) | డీప్ ఫ్రైయింగ్, సాధారణ వంట | శుద్ధి చేయబడిన నూనె అధిక స్మోక్ పాయింట్ కలిగి ఉన్నప్పటికీ, ఇది త్వరగా ఆక్సీకరణం (Oxidization) చెందుతుంది. |
-
ముఖ్య గమనిక: ఆలివ్ నూనె (ఎక్స్ట్రా వర్జిన్) ను అధిక వేడికి (డీప్ ఫ్రైయింగ్) ఉపయోగించకూడదు. దాన్ని వంట పూర్తయిన తర్వాత లేదా సలాడ్ డ్రెస్సింగ్లో వాడాలి.
III. గుండె ఆరోగ్యం మరియు బరువు నియంత్రణపై ప్రభావం
1. గుండె ఆరోగ్యం
-
ఆలివ్ నూనె: దీనిలోని అధిక MUFAs మరియు శక్తివంతమైన యాంటీఆక్సిడెంట్లు కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను మెరుగుపరుస్తాయి (LDL ‘చెడు’ కొలెస్ట్రాల్ను తగ్గిస్తాయి) మరియు వాపు (Inflammation)ను నివారిస్తాయి. అందుకే మెడిటరేనియన్ డైట్లో దీనికి అగ్రస్థానం ఉంది.
-
నెయ్యి: కొంతమంది దీని సంతృప్త కొవ్వును చూసి భయపడతారు. కానీ, పరిశోధనల ప్రకారం, నాణ్యమైన దేశీ ఆవు పాల నుండి తయారుచేసిన నెయ్యి (Bovine Ghee) HDL ‘మంచి’ కొలెస్ట్రాల్ను పెంచడంలో సహాయపడుతుంది. నెయ్యిని మితంగా వాడితే గుండెకు మంచిదే.
-
వేరుశెనగ నూనె: శుద్ధి చేసిన నూనెకు బదులుగా కోల్డ్ ప్రెస్డ్ (Cold Pressed) నూనెను వాడటం వలన గుండెకు మేలు చేసే MUFAs లభిస్తాయి.
2. బరువు నియంత్రణ (Weight Management)
-
నెయ్యి: దీనిలోని బ్యూటరిక్ యాసిడ్ జీర్ణక్రియను మెరుగుపరుస్తుంది మరియు వాపును తగ్గిస్తుంది. ఆరోగ్యకరమైన జీర్ణవ్యవస్థ (Gut Health) పరోక్షంగా బరువు తగ్గడానికి సహాయపడుతుంది. నెయ్యిలో కొవ్వు కరిగే విటమిన్లు ఉండటం వలన పోషకాల శోషణ మెరుగుపడుతుంది.
-
ఆలివ్ నూనె: కొవ్వులు ఎక్కువ కేలరీలను కలిగి ఉన్నప్పటికీ, MUFAs కడుపు నిండిన అనుభూతిని (Satiety) పెంచుతాయి, తద్వారా అతిగా తినకుండా నిరోధించవచ్చు.
-
చిట్కా: ఏ కొవ్వు అయినా అధికంగా వాడితే బరువు పెరుగుతారు. మితంగా (ఒక రోజుకు 2-3 టీస్పూన్లు) వాడటం ముఖ్యం.
IV. వంటకు ఏ కొవ్వును ఎంచుకోవాలి? (The Final Verdict)
మీరు ఏ రకమైన వంటకం చేస్తున్నారు అనే దానిపై మీ ఎంపిక ఆధారపడి ఉంటుంది.
| సందర్భం (Usage) | ఉత్తమ ఎంపికలు |
| సాధారణ వంట / పప్పుకు పోపు | నెయ్యి లేదా కోల్డ్ ప్రెస్డ్ వేరుశెనగ నూనె |
| డీప్ ఫ్రైయింగ్ (అధిక వేడి) | నెయ్యి (అత్యంత స్థిరమైనది) లేదా శుద్ధి చేసిన వేరుశెనగ నూనె |
| సలాడ్స్ / డ్రెస్సింగ్ / వంట పూర్తయ్యాక | ఎక్స్ట్రా వర్జిన్ ఆలివ్ నూనె |
| ఆయుర్వేదం ప్రకారం | నెయ్యి (వాత, పిత్త దోషాలను శాంతపరుస్తుంది) |
ముగింపు (Conclusion)
ఏకైక ‘ఉత్తమ నూనె’ అంటూ ఏదీ లేదు; కేవలం ‘సరైన వంటకు సరైన నూనె’ మాత్రమే ఉంటుంది.
-
మీరు సాంప్రదాయ వంటకాలు మరియు అధిక వేడితో వండుతున్నట్లయితే, స్వచ్ఛమైన నెయ్యి లేదా కోల్డ్ ప్రెస్డ్ వేరుశెనగ నూనె అద్భుతమైన ఎంపికలు.
-
మీరు యాంటీఆక్సిడెంట్ ప్రయోజనాల కోసం చూస్తున్నట్లయితే మరియు వంటను తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద చేస్తుంటే, ఎక్స్ట్రా వర్జిన్ ఆలివ్ నూనె ఉత్తమం.
ముఖ్యంగా, మీ రోజువారీ ఆహారంలో శుద్ధి చేసిన (Refined) నూనెలకు బదులు కోల్డ్ ప్రెస్డ్ (Cold Pressed) నూనెలు మరియు దేశీ నెయ్యి ని మితంగా ఉపయోగించడం మీ గుండె ఆరోగ్యాన్ని, పేగు ఆరోగ్యాన్ని మరియు మొత్తం శ్రేయస్సును మెరుగుపరుస్తుంది.
“మీరు తదుపరి ఆర్టికల్లో కోల్డ్ ప్రెస్డ్ నూనెలు (గానుగ నూనెలు) గురించి, వాటిని ఎలా గుర్తించాలి మరియు వాటి ప్రయోజనాలు గురించి తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నారా?”

ముఖ్య గమనిక (Medical Disclaimer):
ఈ వెబ్సైట్లో అందించిన సమాచారం కేవలం సాధారణ అవగాహన కోసం మాత్రమే. ఇది వృత్తిపరమైన వైద్య సలహాకు, రోగ నిర్ధారణకు లేదా చికిత్సకు ప్రత్యామ్నాయం కాదు. మీకు ఏదైనా అనారోగ్యం లేదా ఆరోగ్య సమస్యలు ఉంటే, దయచేసి వెంటనే మీ డాక్టర్ లేదా అర్హత కలిగిన ఆరోగ్య నిపుణుడిని సంప్రదించండి. ఈ వెబ్సైట్లోని సమాచారం ఆధారంగా వైద్య సలహాను నిర్లక్ష్యం చేయవద్దు లేదా ఆలస్యం చేయవద్దు.
